پایگاه خبری- اطلاع رسانی وب دا زنجان

دکترکوروش امینی معاون آموزشی و مدیر گروه روان پرستاری دانشکده پرستاری مامایی زنجان در گفتگو با وبدا - زنجان؛ گفت: درسال های اخیر، جهان شاهدافزایش بحران های پیچیده‌ای بوده است؛ از بیماری های همه‌گیر و بلایای طبیعی گرفته تا بی‌ثباتی اقتصادی و ناآرامی های اجتماعی، که همزمان زندگی میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این بحران‌ها نه تنها سلامت جسمی را تهدید می‌کنند، بلکه بار روانی و اجتماعی سنگینی هم به همراه دارند.

 وی تصریح کرد: به لحاظ تعریف همکاری بین بخشی یعنی تعامل بین چند بخش مختلف مانند بهداشت، آموزش، خدمات اجتماعی، اورژانس، نیروی انتظامی، رسانه‌ها و سازمان های مردمی برای حل مشکلات پیچیده. در شرایط بحران، این همکاری باعث می‌شود پاسخ‌ها کامل، سریع و مؤثر باشد، چراکه بحران‌ها همه جنبه های زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهند و نیازمند تخصص‌ها، منابع و راهکارهای مختلف هستند. اهمیت همکاری بین بخشی در مدیریت بحران انچه مسلم است این است که بحران‌ها باعث ایجاد مشکلات گسترده و افزایش آسیب‌پذیری‌ها می‌شوند، به ویژه در زمینه سلامت روان. مثلاً در پاندمی کووید-۱۹، به دلیل قرنطینه های طولانی، نگرانی و مشکلات اقتصادی، میزان اضطراب، افسردگی و بیماری های روانی در جهان افزایش یافت (سازمان جهانی بهداشت، ۲۰۲۰).

دکتر امینی با بیان اینکه برای مقابله مؤثر با این پیامدها، نیاز به رویکردی جامع است که بخش های مختلف زیر را درگیر کند؛افزود: در  بخش بهداشت: ارائه حمایت های روانی، خدمات سلامت روان و مراقبت های پزشکیو همچنین در بخش آموزش: حمایت از سیستم اموزش (آموزش و پرورش، اموزش عالی و پزشکی و بهداشت) به وسیله گنجاندن محتوی برای افزایش آگاهی درباره سلامت روان در برنامه های آموزشی و در بخش خدمات اجتماعی: کمک به افراد آسیب‌پذیر در تامین نیازهای اولیه، حمایت اجتماعی و مشاوره 4-رسانه‌ها: انتشار اطلاعات صحیح برای کاهش اضطراب و حذف یا کاهش هزینه های شایعه پراکنی که در شرایط بحران گسترش می یابد. می توان گفت بدون همکاری، پاسخ‌ها ناقص و پراکنده خواهند بود که باعث طولانی شدن مشکلات و کند شدن بهبود می‌شود.

معاون آموزشی دانشکده پرستاری  مامایی زنجان بااشاره به تاکید بانک جهانی (۲۰۱۹) که پاسخ های هماهنگ و بین بخشی، استفاده بهینه از منابع را ممکن می‌کند، به بهبود پایدار کمک می‌کند و مقاومت جامعه را افزایش می‌دهد، اظهار کرد:  شواهدی از ایران و جهان مطالعه نوربالا و همکاران او در گذشته نشان می دهد در ایران، همکاری بین بخشی نقش مهمی در مدیریت بحران داشته است. در زلزله‌ها و سیل‌ها، موسسات بهداشتی، تیم های امداد، شهرداری‌ها، سازمان های مردم‌نهاد و رهبران محلی با هم کار کرده‌اند تا کمک های روانی، حمایت اجتماعی و بازسازی را انجام دهند. این همکاری‌ها باعث کاهش مشکلات روانی و تسریع بهبود جامعه شده است. در سطح جهان نیز، پروژه هایی که سلامت روان را در خدمات اولیه بهداشتی ادغام کرده‌اند، نشان می‌دهند که همکاری بخش بهداشت و خدمات اجتماعی دسترسی به خدمات را بهتر می‌کند، شایعات را کاهش می‌دهد و نتایج بهداشتی بهتری ایجاد می‌کند (پاتل و همکاران، ۲۰۱۸).

وی پیشنهادهایی برای تقویت همکاری بین بخشی ارائه نمود از جمله: 

 1-ایجاد ساز و کارهای واضح برای ارتباط و هماهنگی: جلسات منظم برای تبادل اطلاعات ضروری است.

2-تعیین دقیق وظایف و مسئولیت‌ها: مشخص شدن اینکه هر بخش چه کاری انجام می‌دهد باعث پاسخگویی و استفاده بهتر از منابع می‌شود.

 3-سرمایه‌گذاری در آموزش و توانمندسازی: برنامه های آموزشی مشترک باعث فهم و احترام متقابل و تقویت مهارت های همکاری می‌شود.

4-مشارکت افراد ذی نفوذ و سازمان های محلی: ذی نفوذهای محلی با شناخت فرهنگ و اعتماد مردم، پاسخ‌ها را مؤثرتر می‌کنند.

5-بهره‌گیری از فناوری: ابزارهای دیجیتال امکان اشتراک اطلاعات به‌صورت لحظه‌ای، خدمات سلامت روان از راه دور و هماهنگی از راه دور را فراهم می‌کنند.

6-حمایت سیاست‌گذاری: دولت‌ها باید قوانینی تصویب کنند که همکاری بین بخشی در بحران‌ها را تشویق و الزام‌آور کنند.

 این استاد دانشکده پرستاری مامایی زنجان، نقش دانشگاه ‌ها و مردم برای دانشجویان و اساتیدرا در این زمینه ضروری دانست و افزود:لازم است اصول همکاری بین بخشی در آموزش و پژوهش های بهداشت عمومی گنجانده شود. برنامه های درسی باید روی همکاری بین رشته‌ای و مهارت های مدیریت بحران تمرکز کنند. پژوهش‌ها نیز باید تاثیر روش های تلفیقی و موانع همکاری را بررسی کنند. مردم عادی هم نقش مهمی دارند.روشن است وقتی همه بدانند که تامین و ارتقا سلامت روان در بحران، مسئولیت مشترک است، افراد بیشتر به دنبال کمک می‌روند، از دیگران حمایت می‌کنند و در روند بهبود جمعی شرکت می‌کنند. با عنایت به مطالب فوق می توان نتیجه گرفت.